Schakel JavaScript in om de bestand uploader te gebruiken.
De gemeente Groningen zet niet langer auto’s, maar mensen op de eerste plaats. In een overtuigende open brief aan minister Hugo de Jonge van volkshuisvesting en ruimtelijke ordening (Tijdgeest, 26 februari) beschrijft verkeerswethouder Philip Broeksma deze visie. Namens Klimaatverbond Nederland pleiten wij bij minister Marc Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) ervoor om ook landelijk de aandacht te verleggen naar duurzame mobiliteit. Leden van het verbond zijn gemeenten, provincies en waterschappen die voorop willen lopen in klimaatbeleid.
Gemeenten staan voor de uitdaging een balans te vinden tussen een gezonde en prettige woonomgeving enerzijds, en vervoer van mensen en goederen anderzijds. Belangrijk daarvoor zijn de keuzes die landelijk worden gemaakt over ruimtelijk beleid, zoals ook het commentaar van deze krant (Opinie, 1 maart) aangeeft. De oproep voor een menselijke maat die Broeksma doet aan De Jonge, geldt ook voor Harbers. Zijn ministerie van infrastructuur en waterstaat (IenW) speelt een sleutelrol in leefbaarheid én in klimaat- en stikstofbeleid.
Vreemde naam eigenlijk, ministerie van infrastructuur en waterstaat. Alsof het alleen gaat om wegen, bruggen, dijken en vliegvelden. We hebben ook geen ministerie van ziekenhuizen, ambulances en sporthallen, maar een ministerie van welzijn, volksgezondheid en sport dat als kerntaak heeft mensen gezond te houden. Wat zijn de kerntaken van dit ministerie? De slogan die het ministerie koos – Van A naar Beter – is de spijker op de kop. Mensen willen op een verantwoorde manier hun bestemming bereiken.
Dat roept de vraag op wat verantwoord betekent voor de rijksoverheid en hoe ‘beter’ eruitziet. Is dat meer? Is dat sneller? En altijd met de auto van deur tot deur? Individuele reizigers zouden hierop wellicht antwoorden met ja. Is dat ook het beste voor de samenleving? Wethouder Broeksma is glashelder: “Er is eenvoudigweg geen ruimte om de auto in nieuwe wijken de plek te geven die hij nu inneemt”. De beperkingen gelden niet alleen voor de fysieke leefomgeving. Nederland trekt grote bedragen uit voor de bestrijding van de klimaatcrisis en de stikstofcrisis en ook daar spelen ongeremde vervoersstromen een grote rol.
Afgelopen jaar kreeg Klimaatverbond Nederland, in het kader van de CO2-Prestatieladder, een inkijkje in het duurzaamheidsverslag van het ministerie van IenW. De grootste organisatie van dat ministerie, Rijkswaterstaat, kiest grondstoffen zorgvuldig en investeert ambitieus in beperking van de uitstoot bij de aanleg van een weg, een dijk of brug. Doel is om in 2030 klimaatneutraal te zijn en het gebruik aan grondstoffen te halveren. In duurzame bedrijfsvoering is het mobiliteitsministerie koploper. Chapeau!
Dat tekent direct de paradox van de rijksoverheid. Dit duurzaamheidsverslag gaat over technische uitvoering, maar negeert de grote vragen van toekomstbestendigheid en volhoudbare mobiliteit – het gebruik van wegen, bruggen en vaarwegen. Die vallen onder het (politiek gestuurde) beleid. Zo beschouwt het ministerie het in stand houden en laten groeien van de infrastructuur voor auto’s, vrachtwagens en vliegtuigen nog altijd als haar kerntaak. De uitstoot is het probleem van andere ministeries. Onze leden hebben last van dit weinig toekomstgerichte rijksbeleid.
Het is interessant om de zaak tussen Milieudefensie en Shell erbij te pakken. De rechter oordeelde dat Shell niet alleen verantwoordelijk is voor zijn eigen uitstoot, maar ook voor de indirecte emissies, veroorzaakt door de gebruikers van brandstoffen. Zo’n ‘zwaarwegende inspanningsverplichting’ geldt ook voor de rijksoverheid ten aanzien van het gebruik van vliegvelden, auto- en vaarwegen. Ze heeft daarvoor voldoende instrumenten. Om de ambitie van het kabinet te halen – ‘koploper in Europa’ – hebben we geen ministerie van wegen, bruggen en vliegvelden nodig, maar een ministerie van duurzame mobiliteit en bereikbaarheid.
Bron: Trouw / Stephan Brandligt en Petra Lettink