Schakel JavaScript in om de bestand uploader te gebruiken.
Het eerste duurzame mobiliteitsevent van Oost NL was enerzijds promotie voor de regio en de innovatie die er plaatsvindt op bijvoorbeeld het mobiliteitsvlak, anderzijds een belangrijk moment om overheden en bedrijfsleven te informeren over de belangrijkste vraagstukken die er zijn. Bijvoorbeeld waar het elektrificatie van groot vervoer en bedrijvenparken betreft, maar ook zero-emissie zones, laadinfrastuctuur en de transitie naar elektrisch rijden in zin algemeenheid. Oost NL is een samenwerking tussen twee provincies: Overijssel en Gelderland.
De veelheid aan uitdagingen waar alle partijen - overheden, netwerkbedrijven, producenten, vervoerders en verladers - voor staan, noopte de organisatie van Move East vooral tot prikkelen en informeren. Eddy van Hijum trapte namens Provincie Overijssel af: "Wat we naar alle partijen toe vooral duidelijk willen maken is dat er geen tijd meer is om niet met deze transitie naar duurzame mobiliteit te starten. Daarbij vinden we dat we hier in Oost-Nederland veel te bieden hebben."
Hijum stelt daarbij dat Oost-Nederland er hard voor moet knokken om de potentie van de regio duidelijk te maken. "Het westen van Nederland ziet ons echt als de rand van het land. Ons doel? Dat zoveel mogelijk gebieden en bedrijven erin slagen om in hun eigen energiebehoefte te voorzien. Om dat te realiseren is technologische ontwikkeling essentieel. Daarnaast is er een verandering nodig, zoals in gedrag. Deze transitie moet mensen een kans geven om mee te doen, elektrificatie is nu nog erg duur. Als overheid willen we daarbij helpen." Of zoals dagvoorzitter Harm Edens het omschreef: "Misschien is het zinvol om hierna een 'post-grow-economic sessie' op te zetten waarin je bespreekt hoe je de oude troep wegdoet en nieuwe in gebruik neemt."
Op Technology Base, onderdeel van Vliegveld Twente, is te zien dat enthousiasme over wat de regio kan leveren voorop staat, waaronder innovaties die nadrukkelijk nodig zijn om de bestaande uitdagingen te tackelen. Tijdens de sessie Milieuzone of Warzone blijkt al snel dat de aanstaande zero-emissiezones, vanaf 2025, een uitdaging zullen vormen voor ondernemers. De benodigde elektrische voertuigen zijn duurder dan bestaande trucks met fossiele motoren, stelt Bas van der Zanden van Scania. "Tot wel drie keer zo duur, al zal de prijs de komende jaren dalen. Alle partijen zullen dus samen moeten werken om van elektrificatie een businesscase te maken."
Dat de aanschafkosten van elektrische trucks hoger zijn, erkent ook Johnny Nijenhuis van Nijenhuis Truck Solutions: "Toch zie ik een positieve ontwikkeling. Wie zich inleest, ziet geen bedreiging. De TCO van de elektrische trucks zal lager gaan uitvallen dan die van dieseltrucks. Mede door de CO2-beprijzing die eraan komt van twaalf cent per kilometer. Grotere ondernemingen zien dit al in en investeren. Kleinere ondernemers zullen daarop moeten aansluiten, bijvoorbeeld door nauwer samen te werken."
De transportsector staat aan het begin van een transitie. Maar er is bij ondernemers nog veel onduidelijkheid. Wie mag er straks nou nog wel de stad in en wie niet? Waar gaat het heen? Wordt het elektrisch rijden of toch op waterstof? Men moet volgens Henry Steenbergen van de Rabobank beseffen dat we dat helemaal nog niet kunnen weten. Ook de regelmakers niet.
In de categorie innovaties kwamen onder andere drones aan bod. En elektrische vliegtuigen. "Drones gaan bestelbusjes niet vervangen, maar drones zijn wel snel inzetbaar om brandjes op heidevlakten te merken", aldus Wouter Asveld van Space53. Tijdens de sessie 'ter land, ter zee of door de lucht' is het volgens de aanwezigen klip en klaar dat het roer radicaal om moet om mee te kunnen in het veranderende wereldbeeld. Daarbij zou de overheid grenzen moeten aangeven, omdat je 'een kalkoen niet kunt vragen om het kerstdiner te bespreken'. Vervuilende bedrijven die veel winst maken, stoppen niet zomaar met die vervuilende activiteit. De toegevoegde waarde van drones zit hem bijvoorbeeld in een 'drone in de box' oplossing, waarbij een bedrijf ergens naartoe rijdt en de drone uit de doos haalt en deze inzet voor de last-mile delivery. Een ander voorbeeld zijn medische toepassingen. Het Isala ziekenhuis zou zo goed als klaar zijn voor medisch transport per drone tussen Zwolle en Meppel. Een drone kan bijvoorbeeld bloedmonsters voor spoedonderzoek of medicijnen transporteren.
De focus op innovatie kwam bij Move East in vrijwel elk gesprek naar voren. Toch zijn er de nodige drempels, waaronder juridische. Daisy Tempelman van de Hanzehogeschool Groningen: "Nederland kent 10.000 wetten en daarmee timmeren we alles dicht. Juist nu willen veel ondernemers en overheden dingen doen waarvoor nog geen wetgeving is. Als jurist zou je dus moeten willen kijken naar wat er wel mogelijk is, in plaats van 'nee' te zeggen omdat er nog niet iets is geregeld voor een initiatief." Een partij als de Rabobank, die zich steeds nadrukkelijker op de transportmarkt richt, probeert ook mee te denken met ondernemers die willen veranderen. Henry Steenbergen, van Rabobank: "Een klant die het goed doet betaalt bijvoorbeeld minder rente. Maar wat ik ook zie is dat deze partijen het sowieso al goed doen. Het zijn juist de achterblijvers die we zouden willen prikkelen."
"Daarnaast is het simpelweg ook zo dat bedrijven die duurzamer werken, eveneens toekomstbestendiger zijn", stelt Steenbergen. "Daarbij vind ik dat we in Nederland niet te negatief moeten zijn, ook niet over de ontwikkeling van iets als het elektrificeren van wagenparken. Er is hier veel kennis en ervaring opgedaan. Dat is iets wat we best wat meer naar het buitenland mogen brengen."
"We moeten in Nederland niet te negatief doen”
Op weg naar elektrisch rijden door menig ondernemer, zijn er nog wel een paar drempels te overwinnen, zo werd duidelijk. Een van de uitdagingen werd aangestipt door Suzanne Debrichy van PostNL. "Voor de kleinere voertuigen zijn er veel opties om elektrisch te rijden, voor het groot vervoer is dat lastiger. Je wil bovendien de stad niet in en liefst laden op eigen locaties. Maar dat is niet toereikend als je van Tilburg naar Groningen moet rijden. Kun je dan laden bij een klant?" Dat laatste voorbeeld is waarvoor nog het een ander geregeld moet worden, zo blijkt ook uit een discussie tussen provincies en organisaties, waaronder Evofenedex.
Ondanks de drempels, ziet Frank ten Wolde van APPM het glas graag halfvol: "Wat wij nu vooral willen doen is uitzoeken welke vragen er zijn en wat wel mogelijk is. Denk aan stroom lenen bij de buren. In het kader van de Nationale Agenda Laadinfrastructuur willen we dat het gebruik van laadpalen geen beperking mag zijn die leidt tot een vertraging van de energietransitie. De gestelde doelen zijn bovendien nog haalbaar. Voor groot vervoer is de grootste uitdaging dat er meer laadmogelijkheden moeten komen langs de vervoerscorridors."
Uit de discussie bleek ook dat veel bedrijven zich goed moeten oriënteren over de effecten van het laden op een vestiging, zoals een DC-terrein. Voor het laden van vijf tot tien bestelbusjes of voor één tot twee trucks is geen verzwaring van het netwerk nodig. Het is een ander verhaal als het om meer trucks gaat. Ten Wolde: "Er zijn best wel wat oplossingen voorhanden, maar elektrificatie is meer dan de aanschaf van een truck." Overigens is er sinds een week een locatietool online (www.opwegnaarzes) waarop bedrijven kunnen zien waar ze kunnen laden en welke voorzieningen er bij die locatie nog meer voorhanden zijn.
Bron: Move East